środa, 30 kwietnia 2025

Warszawa przyłapana... w kwietniu 2025

Wiosna jest najkrótszą porą roku. I nie mam na myśli jej kalendarzowych lub astronomicznych ram, ale ten moment, gdy wszystko dookoła zaczyna kwitnąć jak oszalałe. Ten spektakl zaczyna się nagle i równie nagle się kończy. Co roku w tym okresie media społecznościowe zalewają zdjęcia z miejsc, w których najpiękniej kwitną magnolie, śliwy wiśniowe, wiśnie sakura, potem wisterie, bez i rododendrony. 

I ja podążyłam szlakiem rozkwieconej Warszawy. Po raz pierwszy odwiedziłam tereny Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego na Ursynowie, gdzie mieści się hodowla magnolii. Na szczęście kwiaty przetrwały nocne przymrozki z początku miesiąca i w pięknym słońcu (zwodniczym, bo dalej były tylko 4°C!) wyglądały zjawiskowo. Były w różnym stopniu rozkwitu - najwcześniejsze, gwiaździste, powoli opadały, ale sporo późniejszych odmian wciąż miało pąki. Krzewy nie są bardzo duże, bo i nie są bardzo stare. Pierwsze posadzono w tym miejscu w 2008 r.







A na SGGW muszę jeszcze wrócić, bowiem 17 kwietnia otwarto dla zwiedzających zabytkowy Ogród Tarasowy poniżej Pałacu Krasińskich (tzw. Pałacu Ursynowskiego), który jest siedzibą władz tej uczelni. 

Po magnoliach przyszedł czas śliw wiśniowych, które wyjątkowo ładnie prezentują się na Placu Kasztelańskim (i nie, to nie są wiśnie!). Placyk jest niewielki, kameralny, a w pierwszych dniach kwietnia niezwykle fotogeniczny za sprawą różowo kwitnących drzew. Kiedyś działała tu również niewielka piekarnia. Można było z pyszną drożdżówką i książką rozkoszować się ciszą i spokojem. Właśnie tak dorobiłam się kilku nadprogramowych kilogramów, ale dalej darzę to miejsce sentymentem i zaglądam tu wiosną co roku.




Z kolei przy cmentarzu we Włochach podziwiać można... żonkile. To podobno pozostałość po działkach pracowniczych, które kiedyś były w tym miejscu. Po ich likwidacji kwiaty same się rozrosły. Miejsce nie jest jeszcze bardzo znane. Ja odkryłam je przypadkiem w ubiegłym roku, gdy większość kwiatów zdążyła już przekwitnąć. Teraz wybrałam się nieco wcześniej i udało mi się zobaczyć cały dywan żonkili. Ależ to kapitalnie wygląda!





Kwiecień, jak sama nazwa wskazuje, bezapelacyjnie należy do kwiatów. Nie trzeba jednak takich lokalizacji, jak opisane powyżej, szukać specjalnie, bo w całym mieście spomiędzy budynków wyłaniają się teraz fiolety, żółcie i nieskazitelna biel. Ba, w niektórych miejscach kwitną całe ulice, nawet w ścisłym centrum, a ich przypadkowe odkrywanie budzi jeszcze większy zachwyt.  



Poszukiwania wiosny wciągnęły mnie tak bardzo, że odwiedziłam tylko jedną wystawę! Za to jaką! Po ogromnym sukcesie przygotowanej przez Fundację Rodziny Staraków na ubiegłoroczne Biennale w Wenecji ekspozycji twórczości Andrzeja Wróblewskiego pt. "In the First Person/W pierwszej osobie", zapadła decyzja, by obrazy Wróblewskiego pokazać również w Warszawie, w przestrzeni wystawienniczej Spectra Art Space. Wystawa nosi tytuł "Andrzej Wróblewski. Ja, jeden z wielu" i jest na niej jeszcze więcej prac artysty niż na włoskiej ekspozycji! Zostały zestawione z poezją Tadeusza Różewicza. To już nie pierwsza wystawa w tym miejscu, która sztuki plastyczne łączy z literaturą, ale tym razem udało się uzyskać efekt nie tylko głębokiego przenikania się obu dziedzin, ale i wydobyć więź łączącą obu twórców. Wróblewski i Różewicz nie tylko się znali, ale i wzajemnie inspirowali. Obaj mieli za sobą wojenne doświadczenia, które odcisnęły piętno na ich artystycznych dokonaniach, ale dopiero dzięki połączeniu słowa z obrazem widać dobitnie jak straszne rany, nie tylko fizyczne, tamto pokolenie wyniosło z lat 1939-1945. Na wystawie zaprezentowano prace Wróblewskiego z całego okresu twórczości - obrazy, szkice do najbardziej znanych dzieł jak "Rozstrzelania" oraz rysunki. Są przykłady krótkiego epizodu socrealistycznego w twórczości tego artysty, ale jest i abstrakcja. Wróblewski to jeden z moich ukochanych malarzy, na pierwszą jego wystawę pojechałam z Warszawy do Katowic, gdy miałam 16 lat, ale ta jest chyba najtrudniejszą ze wszystkich, jakie dotąd obejrzałam. Nie wiem, czy po tylu latach obcowania z jego sztuką więcej rozumiem, czy po każdej wystawie jakaś jej część zostaje we mnie i teraz te emocje się skumulowały, czy może to zasługa przejmujących wierszy Różewicza. To z pewnością jedna z tych ekspozycji, które potem towarzyszą odbiorcy przez dłuższy czas. Otwarta będzie jeszcze tylko do 4 maja 2025 r. 









REKOMENDACJE NA MAJ

WYSTAWY

Od 8 kwietnia 2025 r. w Kordegardzie trwa wystawa pt. "1+1+1 | Blejzyk / Habiera / Syruć" - trzech artystów i trzy różne spojrzenia na pejzaż, ale przez pryzmat świata cyfrowego oraz relacji między malarstwem, a matematyką. Co z tego wyszło, można się przekonać do 15 czerwca 2025 r.

Prawdziwą gratkę dla miłośników rzeźby szykuje Muzeum Narodowe w Warszawie. 9 maja 2025 r. w Królikarni otwarta zostanie wystawa pt. "Kierunek Paryż. Polskie artystki z pracowni Bourdelle'a" poświęcona polskim rzeźbiarkom, które od końca XIX w. decydowały się kształcić w pracowni Antoine Bourdelle'a, profesora Académie de la Grande Chaumière. Na wystawie pokazane zostaną artystyczne związki uczennic z dokonaniami mistrza oraz poszukiwania przez nie własnej drogi twórczej. Będzie można zobaczyć nie tylko rzeźby, ale i prace artystek reprezentujących inne dziedziny sztuki tego okresu, a także archiwalne zdjęcia i dokumenty. Ekspozycja zakończy się 25 października 2025 r.

WYDARZENIA PLENEROWE

1 maja 2025 r. tradycyjnie nowy sezon rozpoczną Warszawskie Linie Turystyczne. Na ulice kolejny rok z rzędu wyjadą zabytkowe tramwaje (linie 36 i T) oraz autobusy (linia 100), zaś po Wiśle będą pływać promy ("Słonka" z Cypla Czerniakowskiego na plażę na Saskiej Kępie, "Pliszka" z nadbrzeża przy Moście Poniatowskiego na plażę przy Stadionie Narodowym i "Wilga" z pomostu pływającego na Podzamczu niedaleko Multimedialnego Parku Fontann na plażę przy ZOO - przeprawy są bezpłatne) oraz statek "Zefir" do Serocka (rejsy wyruszają z przystani na Żeraniu i odbywają się w soboty, niedziele i święta, obowiązuje zakup biletów). W ramach Warszawskich Linii Turystycznych w soboty kursować będzie też Piaseczyńska Kolejka Wąskotorowa łącząca Piaseczno z Tarczynem. Z Warszawy do Piaseczna pasażerów dowozi zabytkowa linia 51 (z przystanku DS Riviera 01 przy ul. Waryńskiego za rondem Jazdy Polskiej, w sąsiedztwie stacji metra Politechnika – odjazd o godz. 13:00 lub z przystanku Metro Wilanowska 01 przy ul. Puławskiej – odjazd o godz. 13:15). Sezon potrwa do 21 września 2025 r., jedynie z przejazdów tramwajami linii T można skorzystać od 28 czerwca do 31 sierpnia 2025 r. (w soboty, niedziele i święta).

Również 1 maja rozpoczną się tegoroczne pokazy Multimedialnego Parku Fontann na Podzamczu - w tym sezonie pt. "Warszawa Ja i Ty". Głównym motywem będzie podróż przez Warszawę w rytmie sentymentalnych przebojów. Spektakle odbywają się w każdy piątek i sobotę w następujących godz.: pokazy inauguracyjne (1-3 maja 2025 r.) oraz od maja do lipca - o godz. 21:30, w sierpniu o godz. 21:00, zaś we wrześniu o godz. 20:30.

9 maja 2025 r. wystartuje dziesiąta już (!) edycja Nocnego Marketu. W tym roku, podobnie jak w dwóch minionych sezonach, działać też będzie Drugi Peron. Organizatorzy zapowiadają jeszcze lepszą jakość gastronomii, występy DJ-ów oraz mnóstwo jubileuszowych niespodzianek. 

24 maja 2025 r. w ramach Riverlights 2025 Wisłą popłynie parada rozświetlonych łodzi i statków przy akompaniamencie muzyki elektronicznej. W widowisku wezmą udział rozmaite jednostki: szkuty, galary, baty, motorówki, łodzie pasażerskie i statki – wszystkie ozdobione światłem, laserami i dźwiękiem. Za oprawę muzyczną odpowiadać będzie legenda polskiej sceny elektronicznej: Tenes. Korowód wystartuje z Dworca Wodnego i popłynie w kierunku Cypla Czerniakowskiego. 

Z kolei 31 maja 2025 r. po siedmioletniej przerwie wraca Noc Wieżowców/Night Of Skyscrapers. Wydarzenie obejmie nie tylko drapacze chmur w Warszawie, ale i w Łodzi, Gdańsku, Katowicach oraz Poznaniu. Będzie można podziwiać panoramy miast z wysokich pięter, odbędą się również wystawy sztuki w nietypowych lokalizacjach. W warszawskiej odsłonie bierze udział 16 budynków: Varso 46, Hotel Warszawa, Q22, Warsaw Financial Center, Plac Unii, Hala Koszyki, Skyliner, Warsaw Trade Tower, Diuna, Intraco, The FORM, Studio A, Central Point, Eurocentrum Alfa, Highline Warsaw (najwyższy taras widokowy w Unii Europejskiej – 230 m) i Błękitny Wieżowiec. Na zwiedzanie obowiązują zapisy.

(foto: iza & andy)

***

Warszawa przyłapana to cykl postów ukazujących się ostatniego dnia każdego miesiąca, opisujących to, co aktualnie dzieje się w stolicy i zapowiadających ciekawe wydarzenia kulturalne. Nie są to wpisy stricte podróżnicze, bowiem dość szybko się dezaktualizują. Jeśli jednak planujecie wizytę w Warszawie, to w najnowszym odcinku zawsze znajdziecie moje rekomendacje ciekawych wystaw w muzeach i imprez plenerowych. Cykl ma też charakter kronikarski i pozwala po jakimś czasie spojrzeć z pewnej perspektywy na zmiany, jakie wciąż zachodzą w tym niebanalnym mieście.

wtorek, 29 kwietnia 2025

Gdzieś w Polsce... w kwietniu 2025. Festiwal Pisanek w Żyrardowie, początek sezonu letniskowego i nowa wystawa twórczości Jana Szczepkowskiego w Milanówku (plus pomysły na majówkę i nie tylko)

Przez ostatnie lata zdążyliśmy się przyzwyczaić do barwnych dekoracji, iluminacji i jarmarków świątecznych towarzyszących obchodom Bożego Narodzenia. Komercyjna oprawa Wielkanocy, święta jakby nie patrzeć w jego religijnym wymiarze przepełnionego cierpieniem i śmiercią, była do tej pory mniej zauważalna. Jednak od jakiegoś czasu zajączki, kurczaczki i pisanki coraz odważniej wychodzą na polskie ulice i w tym roku właściwie większość większych i mniejszych miast miała swoje wielkanocne ozdoby, rodząc przy okazji po raz kolejny dyskusję na temat tego, czy wesołe dekoracje nie kłócą się z Wielkim Postem i okresem duchowego przygotowania do Świąt Zmartwychwstania Pańskiego. Dla mnie sacrum da się pogodzić z profanum. Mikołaje, Śnieżynki, Rudolfy z czerwonymi nosami, Bałwanki i Elfy dziś już mało kogo szokują i budzą raczej pozytywne skojarzenia. Barwne motywy wielkanocne idealnie wpisują się w rodzącą się w tym samym czasie wiosnę. Przeciwników mogę zapewnić, że kto będzie chciał, znajdzie czas i na modlitwę, i na obejrzenie świątecznych ozdób, które przecież dodają zdobiącym je miejscom mnóstwo uroku.


Ja wybrałam się do Żyrardowa, gdzie w tym roku zorganizowano Festiwal Pisanki. Ogromne, kolorowe jaja udekorowane w świąteczne i bajkowe motywy stanęły na Placu Jana Pawła II, vis à vis kościoła pw. Matki Bożej Pocieszenia. Niezwykle fotogenicznym dekoracjom towarzyszyły stoiska z rękodziełem i gastronomią oraz karuzela i imponujące koło widokowe. 






Przy okazji zrobiłam sobie spacer nad niedaleki Górny Staw - jedną ze stosunkowo niedawno zrewitalizowanych przestrzeni Żyrardowa, który bardzo dynamicznie się zmienia. Teren wokół zbiornika uporządkowano jesienią 2023 r. Dookoła poprowadzono przyjemne drewniane kładki z kilkoma pomostami i najładniejszą panoramą na pofabryczną architekturę. Pogoda była akurat jak na zamówienie i można było cieszyć się pięknym słońcem, błękitem nieba i pierwszą zielenią. 





Wiosnę, w postaci botwinki i szparagów, znalazłam też w karcie restauracji Pola Lnu. To również stosunkowo nowe miejsce na mapie Żyrardowa, może nie tak spektakularne jak zamknięte już Telegraf i spalona., ale przynajmniej dbające o dania sezonowe i serwujące naprawdę smaczną kuchnię. Botwinka była prawie jak domowa, szparagi zaś dopełniono jajkiem w panierce i pysznym sosem.




W połowie miesiąca otworzyłam sezon letniskowy. Magnolia w tym roku na mnie poczekała, choć broniła się już ostatkiem sił. Życie dopiero zaczynało się w naturze odradzać, ale po dwóch tygodniach wiosna wybuchła ze zdwojoną siłą i jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki dookoła zrobiło się zielono (porównajcie dwa pierwsze z poniższych zdjęć)!






Niestety gołym okiem widać już suszę. W stawie o tej porze roku woda zazwyczaj sięgała brzegów, teraz ledwo zakrywa dno i jej stan jest niewiele wyższy niż w sierpniu ubiegłego roku, gdy z jednego brzegu na drugi dało się przejść suchą nogą. Prawie zupełnie wyschło też moje malownicze bagno. Boję się pomyśleć, co będzie w kolejnych miesiącach.



Zajrzałam też do pobliskiej Winnicy Dwórzno. Winorośle leniwie budziły się z zimowego snu, ale to jest doskonałe miejsce na spacer bez względu na porę roku. A już w czasie majówki będzie można się tam wybrać na pierwszy w tym roku ogólnodostępny piknik. Szczegóły znajdziecie w rekomendacjach na końcu tekstu.



Od teraz do października będę dzielić swój czas między warszawskie mieszkanie, a moją wieś, więc będę Wam spamować tą podmiejską sielanką (zwłaszcza w mediach społecznościowych).

W ostatni weekend kwietnia swoje drzwi dla zwiedzających otworzyła Willa Waleria w Milanówku, w której przez lata żył i tworzył rzeźbiarz Jan Szczepkowski. Willa została wzniesiona w 1910 r. z inicjatywy Rufina Morozowicza, słynnego aktora z początków XX w., dla jego żony Walerii z Kotowiczów, od której imienia wzięła swoją nazwę. Szczepkowski ożenił się z córką Morozowiczów, Marią. Artysta zmarł zresztą w Milanówku w 1964 r. Od 1978 r. córka rzeźbiarza, Hanna Mickiewicz, prowadziła w willi prywatne muzeum poświęcone twórczości ojca. W 2007 r. budynek kupiła Gmina Milanówek, zaś Fundacja im. Jana i Marii Szczepkowskich przekazała miastu 127 dzieł artysty, które miały zostać wyeksponowane właśnie w tym miejscu. Remont rozpoczął się dopiero w 2020 r. Wystawa zaś została udostępniona dokładnie w stulecie Międzynarodowej Wystawy Sztuk Dekoracyjnych w Paryżu (jej otwarcie odbyło się 28 kwietnia 1925 r.), na której Kapliczka Bożego Narodzenia Szczepkowskiego otrzymała Grand Prix, zaś zdobiący ją ołtarz zakupił rząd francuski i obecnie zdobi on kościół w Dourges. Inauguracja działalności placówki odbywała się więc nie bez powodu pod nazwą "Vivat Szczepkowski! 100-lecie paryskiego sukcesu". Towarzyszyło jej mnóstwo dodatkowych atrakcji: oprowadzania kuratorskie, plenerowa kawiarnia, warsztaty rzeźby i ceramiki, czy postacie w strojach z dwudziestolecia międzywojennego (m.in. pucybut, waciarz, gazeciarz, policjantka i pokojówka).




Willa Waleria wchodzi w skład Milanowskiego Centrum Kultury. Ekspozycja dorobku Szczepkowskiego mieści się na piętrze. Pokazano na niej najważniejsze projekty artysty dla gmachów użyteczności publicznej wznoszonych w dwudziestoleciu międzywojennym w Warszawie, przede wszystkim Sejmu i Banku Gospodarstwa Krajowego oraz projekty pomników, w tym Józefa Piłsudskiego i towarzyszącego mu Łuku Triumfalnego przygotowane w ramach konkursu na monument Marszałka, który stanąć miał na Placu na Rozdrożu. Część z nich widziałam już podczas prezentacji twórczości Szczepkowskiego w warszawskiej Kordegardzie pod koniec 2023 r. Ozdobą kolekcji jest Ołtarz Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny zaprojektowany w 1925 r. dla kościoła w Echarlens w Szwajcarii, który z powodu różnych historycznych zawirowań nigdy tam nie trafił i pozostał u Szczepkowskiego. Są też mniejsze rzeźby oraz zdjęcia i elementy wyposażenia pracowni.









Sala wystaw czasowych mieści się na parterze i aktualnie, jeszcze do drugiej połowy czerwca tego roku, można tam zobaczyć ekspozycję współczesnych artystów związanych z Akademią Sztuk Pięknych w Warszawie i Związkiem Polskich Artystów Plastyków w hołdzie Janowi Szczepkowskiemu. Prace znajdują się również na terenie ogrodu (m.in. "Tratwa Meduzy" Bartosza Sandeckiego, która przez cały marzec zdobiła dziedziniec warszawskiej ASP).





W dawnej pracowni artysty, z wielkim oknem, powstała z kolei współczesna pracownia rzeźby i ceramiki.



Szalenie się cieszę, że coraz więcej takich miejsc pojawia się na mapie Polski. Nie tylko dlatego, że jestem entuzjastką wszelkich otwartych dla publiczności pracowni artystycznych, ale i przez wzgląd na walory edukacyjne i turystyczne. Blogowy cykl Gdzieś w Polsce powstał właśnie po to, by podobne inicjatywy promować, bo są absolutnie warte odwiedzania.

REKOMENDACJE NA MAJ I KOLEJNE MIESIĄCE

WYSTAWY

17 maja odbędzie się tegoroczna edycja Nocy Muzeów. Jak co roku oferta przygotowana przez instytucje kultury i inne rozmaite podmioty jak ministerstwa, komendy Policji, Straży Pożarnej, czy chociażby... miejskie wodociągi będzie niezwykle bogata, dlatego odsyłam Was do śledzenia tego, co dzieje się w Waszej okolicy, bo każdy na pewno znajdzie coś dla siebie.

Zakopane

Pokazywana już w kilku miastach Polski wystawa pt. "August Zamoyski. Myśleć w kamieniu" dotarła do Zakopanego. W Muzeum Tatrzańskim będzie można ją oglądać od 30 kwietnia do 28 września 2025 r. Ekspozycja tworzy spójną opowieść o życiu i twórczości tego jednego z najwybitniejszych polskich rzeźbiarzy XX w. I tak, obok jego prac, pokazane zostaną archiwalia: zdjęcia, szkicowniki, korespondencja i osobiste notatki, a także... amatorskie filmy kręcone przez Zamoyskiego w latach 1927–1929 i pokazujące paryskie środowisko artystyczne: Marca Chagalla, Louisa Marcoussisa, Alicję Halicką, Mojżesza Kislinga, Jeana Cocteau, ale także Artura Rubinsteina oraz Stanisława Ignacego Witkiewicza. Szczególne miejsce zajmują też obrazy wybitnych malarzy i przyjaciół artysty z okresu zakopiańskiego, m.in. autoportret oraz seria pasteli wspomnianego Witkacego, a także dzieła Rafała Malczewskiego, Leona Chwistka, czy Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej. Wystawa uświetnia dwa jubileusze przypadające w tym roku: 55-tą rocznicę śmierci artysty oraz setną rocznicę jego słynnego wyczynu sportowego - pokonania w 1925 r. rowerem liczącej ok. 3000 km trasy Paryż-Zakopane w ciągu 21 dni!

IMPREZY PLENEROWE

Majówka

Mam wrażenie, że z roku na rok liczba atrakcji w całej Polsce, które mają przyciągnąć odwiedzających w pierwszych dniach maja, jest coraz większa! Na tych, którzy od błogiego nic_nie_robienia lub intensywnego zwiedzania, wolą udział w wydarzeniach kulturalnych czekają inscenizacje historyczne, wystawy kwiatów, pikniki kulinarne, czy pokazy sztukmistrzów i teatrów ulicznych. Prym w tym wyścigu jak co roku wiodą zamki i skanseny, gdzie majówka jest często początkiem wydarzeń cyklicznych, które będą odbywać się aż do jesieni, ale dużo dzieje się też w większych i mniejszych miastach.

Toruń

Od 30 kwietnia do 3 maja 2025 r. w Toruniu trwać będzie Festiwal Teatrów Ulicznych. Zaplanowano 45 spektakli przygotowanych przez artystów z sześciu krajów. Najbardziej widowiskowe będą "Żyrafy" w wykonaniu grupy Compagnie OFF z Francji. Przedstawienie będzie miało postać pardy siedmiu ośmiometrowych czerwonych żyraf, która wystartuje z Rynku Nowomiejskiego. Inne spektakle odbędą się m.in. na bulwarze, na Rynku Staromiejskim i w Dolinie Marzeń. Będzie można podziwiać marionetki, żonglerkę parasolkami, wachlarzami lub... ziemniakami oraz akrobacje, w tym spacery po linie, akrobacje powietrzne na kole, pasach i kostce.

Lublin

W Lublinie majówkę uświetnią występy Fundacji Sztukmistrze. Od 1 do 4 maja 2025 r. o godz. 21:00 na placu przed Trybunałem Koronnym odbywać się będą pokazy fire i light show w wykonaniu sztukmistrzowskiego duetu - Marcina Borkowskiego i Krzysztofa Pacholika.

Zamek Książ w Wałbrzychu

Na Zamku Książ w czasie majówki gościć będzie tradycyjnie Festiwal Kwiatów i Sztuki. Tegoroczna, jubileuszowa XXXV edycja, która będzie mieć miejsce w dniach 30 kwietnia - 4 maja 2025 r., nosi tytuł "Książ Mistrzów". W ponad 30 salach będzie można podziwiać aranżacje kwiatowe inspirowane mistrzami różnych dziedzin, m.in. malarstwa, pszczelarstwa, porcelany, złotnictwa, czy ogrodnictwa. Dodatkowa wystawa florystyczna pt. "Mistrz Baroku", przygotowana przez Mistrzynię Florystyki Martę Kondzielnik, ozdobi średniowieczną część zamku, na co dzień niedostępną dla turystów. Nie zabraknie również dorocznych atrakcji, czyli warsztatów florystycznych, prelekcji i wykładów oraz kiermaszu z roślinami oraz regionalnymi produktami spożywczymi i rękodziełem. Cztery pierwsze dni zakończą się, podobnie jak w ubiegłych latach, nocnymi zwiedzaniami z duchami: Pogromcy Duchów dla rodzin z dziećmi i Mistrz Strachu dla osób dorosłych.

Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu

Zamek Ogrodzieniec zaprasza na czterodniową majówkę z jaskiniowcami i rycerzami. 1 maja 2025 r. odbędą się dwa wydarzenia - Grillstonowie na Birowie (to właśnie jaskiniowcy) oraz pokazy walk rycerskich, 2 maja 2025 r. goście będą mogli podziwiać pokazy Od Miecza Do Szabli oraz wziąć udział w Wieczorze z Duchami, 3 maja 2025 r. zarezerwowany jest na pokazy konne oraz nocne zwiedzanie zamku z przewodnikiem i pochodniami, zaś na zakończenie, 4 maja 2025 r., zaplanowano pokaz mody historycznej. To również moment, gdy startuje sezon wydarzeń plenerowych na zamku, które potrwają do 28 września 2025 r. Po pełną listę odsyłam na stronę internetową zamku

Zamek w Czersku

Majówka na Zamku w Czersku odbędzie się w dniach 1-4 maja 2025 r. pod hasłem "Vivat rex Poloniae, viva ludus!". Przenosząc się w czasy panowania Bolesława Chrobrego, warowania chce włączyć się w tegoroczne obchody tysiąclecia koronacji Chrobrego. Każdego dnia będzie można poznać uzbrojenie piastowskich wojów i różnice pomiędzy pancernymi i tarczownikami, zgłębić tajemnice średniowiecznej kuchni oraz usłyszeć fragmenty kronik pisanych za życia Bolesława Chrobrego, w tym Kroniki Thietmara. I tutaj majówka otwiera sezon na weekendowe wydarzenia na zamku. Kalendarz imprez jest dostępny na stronie internetowej zamku.

Zamek w Iłży

3 i 4 maja 2025 r. na Zamku w Iłży będzie mieć miejsce doroczny Turniej Rycerski, którego głównym punktem jest bitwa o tenże zamek. Impreza odbywa się od 1993 r. z przerwą w czasie pandemii.  Zaplanowano również dodatkowe atrakcje m.in. pokaz żonglerki chorągwiami, pokaz mody średniowiecznej, pokaz i warsztaty tańca dawnego, pokazy sprawności lekkiej piechoty, średniowiecznej artylerii i rycerstwa konnego, a także inscenizację pasowania na rycerza. 

Muzeum Wsi Słowińskiej w Klukach

1 maja 2025 r. warto odwiedzić skansen w Klukach. Od 1995 r. odbywa się tam "Czarne Wesele" - wydarzenie nawiązujące do dawnego słowińskiego zwyczaju wspólnego kopania torfu, które rozpoczynało się w pierwszych dniach maja, gdy poziom wód gruntowych był na tyle niski, że pozwalał na wykonanie takich prac, zaś rybacy mieli akurat przerwę w połowach. Gdy mężczyźni kopali, kobiety przygotowywały posiłek, bowiem każdego dnia praca kończyła się wspólnym biesiadowaniem. W czasie muzealnej inscenizacji będzie można zobaczyć jak wyglądało kopanie torfu, ale też w poszczególnych zagrodach odbywać się będą pokazy najważniejszych czynności i codziennych zajęć słowińskiej wsi (m.in. technik dekarskich i ciesielskich, naprawy sieci rybackich, dłubania klump dla koni, ukręcania konopnych powrozów, wytwarzania mioteł, prania i prasowania bielizny, przędzenia nici na kołowrotku, tkania krajek na krosienkach, czy pieczenia i gotowania tradycyjnych potraw). Nie zabraknie też kiermaszu rękodzieła i lokalnych produktów.

Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu

Muzeum Wsi Mazowieckiej zaprasza 4 maja 2025 r. na imprezę o nazwie Gotowanie na polanie. Plenerowe gotowanie organizowane jest na leśnej polanie na terenie skansenu od ponad dwudziestu lat! Głównym punktem programu jest prowadzony od lat konkurs na najsmaczniejszą potrawę mazowiecką, w którym biorą udział m.in. koła gospodyń wiejskich. W zagrodach będzie można podziwiać pokazy prac polowych i gospodarskich związanych z okresem wiosny oraz obrzędów typowych dla mazowieckiej wsi z XIX i XX w. Zespół folklorystyczny Kurpianka - Cepelia z Kadzidła zaprezentuje weselne widowisko obrzędowe. W części jarmarkowej będzie można kupić lokalne przysmaki oraz rękodzieło.

Od maja rusza też tegoroczna edycja Niedzieli w skansenie, cyklicznego wydarzenia, które bardzo lubię. Aż do końca września w muzealnych zagrodach w niedziele i święta gościć będą przedstawiciele zanikających zawodów (praczki, koronczarki, rzemieślnicy, kowal, w młynie zaś młynarze) oraz gospodarze wykonujący codzienne zajęcia z początku XX w. Opowiedzą o pracy na wsiach w dawnych czasach oraz poprowadzą gry i zabawy wiejskie. 

Winnica Dwórzno

Majówka 2025 w Winnicy Dwórzno to pierwsza w tym roku impreza ogólnodostępna w tym miejscu. Od 1 do 4 maja 2025 r. będzie można pospacerować między winoroślami, posiedzieć na leżaku/kocu/trawie i napić się wina na kieliszki lub butelki. Dla chętnych jest oczywiście również zwiedzanie winnicy z degustacją (płatne i na zapisy). Podobnie jak przed rokiem pyszną pizzę neapolitańską z pieca serwować będzie foodtruck Bimbo di Wars i Sawa. Relację z zeszłorocznej majówki znajdziecie we wpisie pt. "Gdzieś w Polsce... w maju 2024. Wszystkie moje wiejskie majówki pełne smaków, aromatów i oszałamiającej natury (a od czerwca w Polsce będą się działy niesamowite rzeczy!)".

Inne wydarzenia

Chorzów

10 maja 2025 r. w chorzowskim Muzeum Hutnictwa odbędzie się czwarta edycja FLORIANFEST - Rodzinnego Święta Hutniczego. Impreza uświetnia obchody Święta Hutnika, które przypada 4 maja, w dniu Św. Floriana. Św. Florian jest również patronem Chorzowa, miasta o ponad 220-letnich tradycjach hutniczych. Wydarzenie jest też częścią wieloletnich starań o wpis tradycji hutniczych i obchodów Dnia Hutnika z terenów z pięciu województw: śląskiego, małopolskiego, opolskiego, dolnośląskiego i mazowieckiego na Krajową Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO. Na odwiedzających czeka ponad 30 atrakcji, m.in. warsztaty i pokazy (chemiczne, robotyki, odlewnicze, medyczno-inżynieryjne, czy tworzenia ekokosmetyków), spacery po terenach huty, koncerty, czy REDENMAGEDDON - hutniczy maraton dla rodzin z dziećmi. 

Winnica Dwórzno

17 maja 2025 r. Winnica Dwórzno zaprasza na pierwszy w tym sezonie Piknik Jazzowy, tym razem w wydaniu Soul & Jazz Divas. Program obejmuje zwiedzanie winnicy i przetwórni, degustację 5 gatunków win, piknik na łonie natury z foodtruckiem, plenerowy koncert Laury Godziejewskiej i afterparty do zmroku. Impreza jest biletowana. 

Szczecin

Miłośnicy wina powinni w dniach 23-25 maja 2025 r. odwiedzić też Szczecin, by wziąć udział w V Festiwalu Wina Pomorza Zachodniego na Zamku Książąt Pomorskich. Impreza przybliża tradycje winiarskie tego regionu oraz prezentuje ofertę producentów wina zrzeszonych w stowarzyszeniu Winnice Pomorza Zachodniego. Będzie można też spróbować miejscowych kulinariów, czy posłuchać koncertów.

Janowiec

Druga z imprez winiarskich, jubileuszowe XV Święto Wina w Janowcu, odbędzie się niemal równolegle, w terminie 24-25 maja 2025 r. Jej celem jest z kolei promocja winnic z Małopolskiego Przełomu Wisły. W ciągu dwóch dni będzie można poznać winnice z tego regionu, spróbować produkowanych przez nie win, porozmawiać z winiarzami, czy też wziąć udział w pokazach kulinarnych. Ja dwie z tamtejszych winnic odwiedziłam w ubiegłym roku, więcej zaś przeczytacie we wpisie pt. "Enoturystyka. Szlakiem polskich winnic". Wydarzeniu towarzyszy Jarmark Janowiecki na podzamczu, na którym można zaopatrzyć się w produkty tradycyjne i regionalne, przede wszystkim spożywcze, idealnie pasujące do wina.

Pszczyna

XII edycja Daisy Days - Święta Księżnej Daisy odbędzie się w dniach 23-25 maja 2025 r. pod hasłem "Miasto Sztuki". Jak co roku w programie znajdą się: wystawa ogrodów pokazowych, parada konna, iluminacje świetlne i mappingi na fasadach kamienic oraz gra miejska.

Podkowa Leśna

Tegoroczna, XXI już edycja Otwartych Ogrodów Podkowy Leśnej odbędzie się w tym roku nieco wcześniej niż zazwyczaj, w dniach 30 maja - 1 czerwca 2025 r. Niestety nie ma jeszcze programu, ale festiwalowe wydarzenia mają nawiązywać do obchodzonego w tym roku jubileuszu 100 lat od założenia Podkowy. Relację z zeszłego roku znajdziecie we wpisie pt. "Gdzieś w Polsce... w czerwcu 2024. Otwarte Ogrody Podkowy Leśnej i Pałacu Żółwin oraz wakacje nad Bałtykiem (plus nieco zapowiedzi na kolejne letnie miesiące)".

Płock

Również w dniach 30 maja - 1 czerwca 2025 r. będzie mieć miejsce XVII Jarmark Tumski. Ulice Starego Miasta w Płocku zapełnią się straganami z rękodziełem, wyrobami rzemieślniczymi, biżuterią, starociami oraz gastronomią obejmującą lokalne przysmaki, domowe przetwory, miody, sery, wędliny, czy przyprawy. Nie zabraknie też występów artystycznych i pokazów umiejętności rzemieślników. 

Wrocław

23 maja 2025 r. we Wrocławiu startuje doroczny Jarmark Świętojański. Inspiracją do organizacji tego wydarzenia i jego motywem przewodnim jest Noc Świętojańska i towarzyszące jej wierzenia związane z rozmaitymi wróżbami. Lokalizacja targowiska, na którym można zaopatrzyć się w produkty spożywcze, rękodzieło, sztukę i rozmaite pamiątki jest niemal identyczna jak w przypadku jarmarku bożonarodzeniowego w tym mieście i obejmuje Rynek oraz ulice Świdnicką i Oławską. Stoiska są czynne w godz. 10:00- 21:00. Jarmark zakończy się 29 czerwca 2025 r.

Z DZIEĆMI

Legnica

W lutym w Legnicy otwarto nowe centrum nauki dla całej rodziny - Centrum Witelona. Jego patronem jest Witelon, urodzony w XIII w. uczony związany z Legnicą i Dolnym Śląskiem, twórca optyki i psychologii postrzegania. Centrum oferuje wystawy, warsztaty i wydarzenia związane ze zmysłem wzroku i postrzeganiem otaczającego nas świata. Wystawa stała nosi tytuł "OKO. Perspektywa Przyszłości" i na 1000 m² gromadzi niemal 50 stanowisk edukacyjnych, które w nowoczesny sposób przybliżają zagadnienia światła, optyki i widzenia – od teorii Witelona aż po współczesne technologie. Placówka mieści się w odrestaurowanym zabytkowym budynku dawnego Domu Strzeleckiego w sercu Parku Miejskiego w Legnicy.

(foto: iza & pwz)

***

Gdzieś w Polsce to cykl postów, w których znajdziecie migawki z moich krótszych i dłuższych eskapad po naszym kraju. Jest w nich wszystko to, co nie trafia później do wpisów przewodnikowych, bo albo zbyt szybko się dezaktualizuje jak wystawy czasowe w muzeach, albo na blogu już było, albo nie jest wystarczającym materiałem na oddzielny post, a zasługuje na pokazanie jak rozmaite zabytki znalezione gdzieś w drodze - kościoły, kapliczki, miejskie rzeźby, mozaiki, murale, czy inne detale architektoniczne. Gdzieś w Polsce nie uwzględnia też wydarzeń w Warszawie, o których piszę w bliźniaczym cyklu o nazwie Warszawa przyłapana. Kolejne relacje z Polski ukazują się co do zasady przedostatniego dnia miesiąca, ale nie z taką regularnością jak wspomniana Warszawa przyłapana. Zawsze jednak na końcu znajdziecie zapowiedzi wartych uwagi nadchodzących wydarzeń - wystaw, imprez plenerowych, czy atrakcji dla dzieci, bo to właśnie one w dużej mierze wyznaczają mi kolejne kierunki.