wtorek, 30 maja 2023

Gdzieś w Polsce... w maju 2023 r. Po Mazowszu w poszukiwaniu relaksu, zabytków i sztuki (plus mnóstwo poleceń na czerwiec i początek wakacji)

Z każdym kolejnym rokiem mniej się dziwię, że pół Polski, jeśli nie cała, wypatruje tej majówki i że wraz z początkiem miesiąca pustoszeją biura i ulice większych miast. To pierwsza po zimie namiastka wakacji, gdy wreszcie można pobyć na świeżym powietrzu i rozpalić grilla inaugurującego sezon. No bo czy wyobrażacie sobie majówkę bez grilla? No jasne! Alternatywą może być piknik... w winnicy! Ja właściwie tradycyjnie już wybrałam się do Winnicy Dwórzno, by w promieniach wiosennego słońca studzonych porywami zimnego wiatru usiąść w plenerze z kieliszkiem wina i rozkoszować się śpiewem ptaków, dobrą kuchnią i błogim nic_nie_robieniem. W ubiegłym roku impreza nieco mnie zawiodła, bo nie trafiłam ze smakami (był tylko wegański foodtruck), ale w tym o podniebienia gości znów dbały Makarony u Piesiów, a to jest sztos, jeśli chodzi o makarony. Obok jak zwykle obłędnych sztandarowych dań, była też specjalnie na tę okazję przygotowana aromatyczna włoska zupa rybna, pełna kawałków ryb i owoców morza. Drugi foodtruck serwował lody. I choć winorośle dopiero leniwie zaczynały wypuszczać pędy, to ja zaliczyłam nawet pierwsze opalanie w tym sezonie! 











Niestety przyszłość winnicy jest niepewna. Kilka dni temu media obiegła informacja, że przez Dwórzno przebiegać ma zachodni odcinek tzw. dużej obwodnicy Warszawy. Według planów autostrada miałaby być poprowadzona w miejscu, gdzie obecnie stoi budynek przetwórni oraz m.in. przez najstarszą parcelę winorośli. Patrząc na sielski krajobraz i piaszczystą drogę oddzielającą uprawy, w ogóle nie jestem sobie w stanie wyobrazić asfaltu, ekranów dźwiękoszczelnych i ryku silników samochodów w tym miejscu! To jeden z trzech wariantów przebiegu drogi szybkiego ruchu. I choć zdaję sobie sprawę, że każdy z nich oznacza czyjąś szkodę, to jednak liczę, że winnicę uda się uratować, bo jestem z tym miejscem bardzo zżyta. Póki co jednak, wszystkie zaplanowane wydarzenia odbywają się zgodnie z planem i kolejne już niebawem - szczegóły znajdziecie w rekomendacjach na końcu tekstu.

Majówka w Dwórznie trwała aż pięć dni, ale cały długi weekend można było podzielić na dwie części. Ja na tę drugą wybrałam się do Sierpca. Miała być wizyta w tamtejszym skansenie, niestety padający przez całą sobotę deszcz wymusił zmianę planów i tylko malownicze pola kwitnącego na żółto rzepaku zdawały się być zadowolone z nawadniających kropel.



Północne Mazowsze ma jednak do zaoferowania również inne atrakcje, m.in. szlak turystyczny o nazwie "Szlakiem Mazowieckich Skarbów", a na jego trasie zabytkowe kościoły. Aura pozwoliła na obejrzenie dwóch, niestety obu tylko z zewnątrz. 

Pierwszym był neogotycki kościół pw. Wszystkich Świętych w Gozdowie wzniesiony w latach 1898-1908. Parafia w Gozdowie została erygowana w 1305 r. z nadania Krystyna, ówczesnego wojewody czerskiego. Od co najmniej 1598 r. w miejscu dzisiejszej świątyni znajdowały się trzy kolejne kościoły drewniane, które ostatecznie zastąpił murowany. 



Drewniany był za to drugi z odwiedzonych przeze mnie kościołów z tego szlaku - pw. Św. Mateusza w Goleszynie zbudowany w 1762 r., podobnie jak ten w Gozdowie w miejscu wcześniejszych świątyni. Pierwsza parafia powstała tu w XIII w., choć w tekstach źródłowych pojawiła się dopiero w 1418 r. W XX w. kościół został poddany renowacji i rozbudowany o część murowaną. Wewnątrz można zobaczyć zachowane osiemnastowieczne elementy wystroju, ale akurat trwało nabożeństwo majowe i tylko zajrzałam przez uchylone drzwi. Na pewno niebawem wrócę w tę okolicę, wówczas postaram się pokazać Wam i wnętrza tego kościoła, i inne świątynie ze szlaku.


Nowa, bardzo ciekawa przestrzeń wystawiennicza powstała niedawno w podwarszawskiej Podkowie Leśnej. Nosi nazwę Dom No 7 i mieści się w dawnej pracowni małżeństwa ceramików Hanny Modrzewskiej - Nowosielskiej i Leszka Nowosielskiego. Galeria zainaugurowała działalność doskonałą wystawą rzeźb Katarzyny Bułki - Matłacz pt. "Na skrzydłach wyobraźni, czyli remedium na codzienność". Tematyka większości prac, wykonanych z brązu i szkła, mieści się gdzieś między sztuką fantastyczną, a inspiracją twórczością Igora Mitoraja. Są przy tym jednak oryginalne i zachwycają detalami oraz precyzją wykonania. Artystka specjalnie na tę ekspozycję przygotowała również trzymetrową rzeźbę pt. "Uskrzydleni", która ozdobiła ogród. Zarówno w środku, jak i na zewnątrz można zobaczyć również kapitalne dzieła z ceramiki państwa Nowosielskich, w tym najbardziej znany, wielkoformatowy "Kosmos". Dodatkową atrakcją są też podróżnicze fotografie autorstwa prowadzącej galerię Katarzyny Tusińskiej. Wystawę "Na skrzydłach wyobraźni, czyli remedium na codzienność" można zwiedzać do 18 czerwca 2023 r. (trzeba się wcześniej umówić), zaś finisaż ekspozycji będzie jednym z wydarzeń towarzyszących tegorocznej edycji Festiwalu Otwarte Ogrody w Podkowie Leśnej, o którym więcej przeczytacie w rekomendacjach poniżej. Ja zaś wpisuję Dom No 7 na listę miejsc, które będę odwiedzać regularnie. 















A tak na marginesie, jedną z płaskorzeźb państwa Nowosielskich można zobaczyć na elewacji kościoła pw. Św. Krzysztofa w Podkowie Leśnej. Pokazywałam ją Wam już we wpisie pt. "Gdzieś w Polsce... w kwietniu 2022. Ukryte skarby Podkowy Leśnej i las pełen zawilców (plus garść pomysłów na majówkę)", natomiast na jesień zapowiadana jest monograficzna wystawa tych artystów w Warszawie i na pewno będę ją jeszcze anonsować w cyklu Warszawa przyłapana, gdzie opowiadam o tym, co dzieje się w stolicy.

REKOMENDACJE NA CZERWIEC I KOLEJNE MIESIĄCE

WYSTAWY

Wystawy czasowe

Lublin 

Jeszcze tylko do 26 czerwca 2023 r. w Galerii Sztuki Wirydarz w Lublinie można obejrzeć wystawę najnowszych pasteli Stasysa Eidrigevičiusa noszącą tytuł "Postapokalipsa". Ekspozycja jest w pewnym sensie kontynuacją wystawy pt. "!Reakcje" prezentowanej w stołecznej Zachęcie od stycznia do kwietnia tego roku. Artysta wraca do czasów covidowych i obowiązku chowania twarzy za maskami, które na jego obrazach zyskują również wymiar symboliczny, kiedy to maska staje się twarzą. Porusza również problem przemijania.

Zakopane

W Galerii Władysława Hasiora, filii Muzeum Tatrzańskiego, 28 kwietnia 2023 r. ruszyła wystawa pt. "Kolekcja. Sztuka współczesna w Muzeum Tatrzańskim", prezentująca wybór dzieł artystów współczesnych z kolekcji tego muzeum, których motywem przewodnim jest krajobraz - nie tylko ten realistyczny jak chociażby na rysunkach Edwarda Dwurnika wykonanych latem 1968 r. podczas wakacji w Jurgowie, ale i w postaci interpretacji, nierzadko kontrowersyjnych jak w przypadku głośnego obrazu "Góralszczyzna" Wilhelma Sasnala. Wystawa będzie czynna do 23 lipca 2023 r.

Zielona Góra

Muzeum Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze zaprasza na wystawę pt. "Olga Boznańska. Malarstwo ze zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie" obejmującą nie tylko niemal 40 obrazów artystki, ale i pamiątki takie jak fotel z jej paryskiej pracowni, sztalugi, palety, tubki farb czy książeczki do nabożeństwa. Wszystkie eksponaty pochodzą z kolekcji Muzeum Narodowego w Krakowie, zaś w Zielonej Górze zostaną do 20 sierpnia 2023 r.

Kraków

Od 17 czerwca 2023 r. w Autorskiej Galerii Bronisława Chromego w Parku Decjusza będzie można zobaczyć wystawę poświęconą jednemu z patronów tego roku, Mikołajowi Kopernikowi. Na ekspozycji pt. "Skończony-Nieograniczony", która potrwa do 31 października 2023 r., zaprezentowane zostaną motywy z twórczości Bronisława Chromego poświęcone wybitnemu astronomowi.

Muzeum Narodowe w Krakowie z kolei włączyło się w obchody Roku Jana Matejki wystawą pt. "Matejko. Malarz i historia", która trwać będzie od 23 czerwca 2023 r. aż do 7 stycznia 2024 r. i zaprezentuje ponad 300 dzieł mistrza, na czele z monumentalnymi płótnami uwieczniającymi doniosłe momenty z historii Polski.

Wrocław

Dokonania Jana Matejki będzie można podziwiać w tym roku nie tylko w Krakowie. W Muzeum Narodowym we Wrocławiu od 26 czerwca 2023 r. będzie można obejrzeć słynny cykl 44 rysunków Matejki tworzących "Poczet królów polskich". Znacie je na pewno ze szkolnych podręczników historii, natomiast ze względów konserwatorskich oryginały są niezwykle rzadko prezentowane publicznie. Wystawa również została przygotowana w ramach obchodów Roku Jana Matejki i potrwa do 2 listopada 2023 r.

Gliwice

Muzeum w Gliwicach zaprasza do swojej głównej siedziby w Willi Caro na wystawę pt. "Fajanse ze zbiorów Muzeum w Gliwicach. Od XVII do połowy XIX wieku", która rozpoczęła się 6 maja 2023 r. i trwać będzie... aż przez rok, do 5 maja 2024 r.! Muzeum posiada jedną z największych w Polsce kolekcji wyrobów z ceramiki, w tym liczne obiekty fajansowe, które, co ciekawe, w tak dużej liczbie, zostaną szerszej publiczności pokazane po raz pierwszy.

Nowe wystawy stałe

Lublin

A wiecie, że Tamara Łempicka wraca do Lublina? Po ogromnym sukcesie wystawy "Tamara Łempicka. Kobieta w podróży", Muzeum Narodowe w Lublinie postanowiło stworzyć stałą wystawę prac artystki. Dzięki dotacji Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego zakupiło od malarza Victora Manuela Contrerasa z Meksyku 18 prac malarki (dwanaście płócien oraz sześć prac na papierze) reprezentujących wszystkie okresy jej twórczości - od lat dwudziestych po siedemdziesiąte XX w. Od 23 czerwca 2023 r. będzie można je podziwiać na specjalnej ekspozycji na Zamku Lubelskim noszącej tytuł "Tamara Łempicka - ponad granicami". 

BOŻE CIAŁO

Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa, potocznie zwana Bożym Ciałem, w tym roku przypada 8 czerwca. W Polsce to święto obchodzone jest od XIV w. Uroczyste procesje, podczas których monstrancja z Najświętszym Sakramentem przenoszona jest do czterech ołtarzy, przemierzają ulice miast i wsi jak Polska długa i szeroka. Przy każdym z nich czyta się fragmenty czterech ewangelii w chronologicznej kolejności ich powstawania: Mateusza, Marka, Łukasza i Jana. Na końcu wiernym udzielane jest błogosławieństwo Najświętszym Sakramentem. W wielu regionach naszego kraju w procesjach biorą udział mieszkańcy w strojach ludowych. Do najbardziej znanych i najbarwniejszych należą obchody Bożego Ciała w Łowiczu oraz w Lipinach na Górnym Śląsku. My dwukrotnie odwiedziliśmy w tym czasie Łowicz i za każdym razem było to niezwykłe przeżycie. Procesja wyrusza na ulice miasta po mszy św. sprawowanej w bazylice katedralnej o godz. 10:30. Ołtarze są przemyślane i również nawiązują do lokalnej tradycji. Obchodom religijnym towarzyszy spory kiermasz z wyrobami regionalnymi i miejscowymi kulinariami. Więcej informacji znajdziecie we wpisie pt. "Boże Ciało w Łowiczu".

W Krakowie natomiast w procesji, która wyrusza z Wawelu po mszy św. o godz. 9:00, zaś kończy się w Kościele Mariackim na Rynku Głównym udział bierze, obok Krakowianek w ludowych strojach i barwnych wiankach oraz Krakowiaków w charakterystycznych nakryciach głowy z pawimi piórami, również Lajkonik!

Drugą tradycją związaną z tym świętem jest układanie dywanów z kwiatów, po których przechodzi procesja. Kultywowane jest w Spycimierzu, podobnie jak Łowicz położonym w woj. łódzkim, gdzie kolorowy dywan układany z żywych kwiatów przez parafian ma około 1 km długości! Co roku wzór jest inny. Procesja przechodzi po nim o godz. 17:00. Podobne tworzy się także w czterech parafiach w opolskiem – Kluczu, Olszowej, Zalesiu Śląskim i Zimnej Wódce.

W 2021 r. tradycja kwiatowych dywanów na procesje Bożego Ciała we wszystkich tych miejscowościach została wpisana na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości UNESCO.

IMPREZY PLENEROWE

Wiem z Waszych wiadomości, że spodobała Wam się nowa formuła zapowiedzi wystaw - z podziałem na miejsca i prosiliście, żebym również imprezy plenerowe prezentowała w podobny sposób. Wychodzę więc temu naprzeciw, bo zwłaszcza teraz, w miesiącach wakacyjnych, dzieje się bardzo dużo i faktycznie taki podział ułatwi planowanie wyjazdów.

Płock

Na początek jubileuszowy XV Jarmark Tumski i Dni Historii Płocka, który w tym roku odbędzie się w dniach 2-4 czerwca. Tradycyjnie już ulice płockiej starówki wypełnią stoiska z rękodziełem, lokalnymi produktami spożywczymi i antykami. Zaplanowano również koncerty, pokazy i warsztaty (m.in. kaligrafii, czy konstruowania łazików z wykorzystaniem klocków LEGO i specjalnej aplikacji). Na najmłodszych czekać będzie specjalna strefa Sfer Niebieskich - nazwana tak na cześć patrona imprezy, Mikołaja Kopernika, pełna kosmicznych atrakcji dla dzieci. Nie zabraknie również pokazów rycerskich w postaci zmagań kuszników w XXIX Turnieju o Miecz Bolesława III Krzywoustego.

Lublin

W najbliższym czasie dwa bardzo fajne wydarzenia będą mieć miejsce w Lublinie. 

W nocy z 3 na 4 czerwca 2023 r. miasto zaprasza na siedemnastą edycję Nocy Kultury. Festiwal odbywa się w godz. 19:00-2:00 w przestrzeni Starego Miasta. Bramy i zaułki wypełniają instalacje artystyczne, ponad uliczkami powiewają podświetlone dekoracje, w wielu miejscach goszczą spektakle teatralne i koncerty. W tym roku imprezie przyświeca hasło "Połącz kropki". 

Natomiast w terminie 28-31 lipca 2022 r. odbędzie się kolejny Carnaval Sztukmistrzów - największy w Polsce festiwal sztuki cyrkowo-ulicznej. Goście będą mieli okazję podziwiać mrożące krew w żyłach przechadzki mistrzów chodzenia po linach i taśmach rozpiętych pomiędzy kamienicami Starego Miasta. Imprezę uświetnią również pokazy cyrkowe, żonglerka, występy akrobatów, połykaczy ognia, czy clownów. 

Winnica Dwórzno

Podobnie jak w przypadku majówki, również w weekend z Bożym Ciałem Winnica Dwórzno organizuje czterodniowy ogólnodostępny piknik. W dniach 8-11 czerwca 2023 r. będzie można poleżeć na trawie, kupić wino na kieliszki (i butelki) oraz zjeść coś smacznego z foodtrucka (tym razem będzie to kuchnia grecka). Na zwiedzanie winnicy z degustacją obowiązują zapisy i bilety.

A dwa tygodnie później, 24 czerwca 2023 r., odbędzie się kolejna z imprez biletowanych - Piknik Jazzowy w Winnicy Dwórzno, na którym wystąpi Laura Jazz Band. W cenie całodniowego pobytu w winnicy jest również powitalny drink oraz zwiedzanie z degustacją.

Kazimierz Dolny

Na czterodniowy piknik w czasie długiego weekendu zaprasza też Winnica Kazimierskie Wzgórza. Od 8 do 11 czerwca 2023 r. na miejscu działać będzie winebar i kamienna plaża wraz z leżakami i wiatą widokową. Z Rynku do winnicy będzie kursował winobus. Na degustację obowiązują zapisy. W czwartek i sobotę odbędzie się również Degustacja Wina pod Gwiazdami - start o godz. 19:00 z Rynku w Kazimierzu.

Winnica Kazimierskie Wzgórza będzie też jednym z wystawców podczas I Kazimierskiego Festiwalu Wina, który odbędzie się w Kazimierzu Dolnym w dniach 21-23 lipca 2023 r. Celem imprezy jest prezentacja win z lokalnych oraz ogólnopolskich winnic pozwalająca poznać polskie regiony winiarskie i wynikające z położenia różnice pomiędzy poszczególnymi gatunkami win. Stoiska będą się mieścić w dwóch lokalizacjach: na Zamku Królewskim oraz na Małym Rynku. Oprócz win będzie można skosztować również innych trunków, m.in. cydrów i destylatów, a także miejscowych serów i pieczywa.

Zielona Góra

I kolejna impreza z winem jako motywem przewodnim. Mowa oczywiście o Dniach Otwartych Piwnic Winiarskich w Zielonej Górze, które w tym roku będą mieć miejsce między 8, a 11 czerwca. Miłośnicy tego szlachetnego trunku muszą więc wybrać między Dwórznem, Kazimierzem Dolnym, a Zieloną Górą!

Już drugi rok z rzędu Zielona Góra świętuje obchody 800-lecia miasta, w tym połączone z 700-leciem praw miejskich. Będzie można zwiedzić ponad 20 historycznych piwnic winiarskich, z których większość jest zazwyczaj niedostępna. Zaprezentuje się w nich ponad 30 lubuskich winnic. Będzie można zapoznać się z sekretami produkcji wina i oczywiście spróbować tych wybranych. Degustacja jest płatna. Karnet obejmuje 16 lub 32 porcje degustacyjne wina (po 40 ml).

Woj. śląskie

Tym razem nie jedno miasto, a aż 29! Mowa oczywiście o Industriadzie, czyli święcie Szlaku Zabytków Techniki, które w tym roku będzie mieć miejsce 17 czerwca. Tegorocznej edycji przyświeca hasło "Sztuka przemysłu". W programie jest niezliczona ilość atrakcji! Pełną listę znajdziecie na stronie internetowej Industriady

Podkowa Leśna

W dniach 16-18 czerwca 2023 r. odbędzie się XIX Festiwal Otwarte Ogrody w Podkowie Leśnej. Po raz kolejny mieszkańcy tego podwarszawskiego miasta-ogrodu zaproszą gości do siebie. Pośród zieleni i kwiatów odbywać się będą liczne wydarzenia kulturalnie - wystawy, koncerty, warsztaty twórcze, czy recytacje wierszy. Program wraz z lokalizacjami ogrodów dostępny jest na stronie internetowej wydarzenia

Łomianki

Również 18 czerwca 2023 r., a nie jak do tej pory we wrześniu, swoje ogrody otworzą artyści z Dąbrowy, zielonej dzielnicy Łomianek. Mam jednak wrażenie, że tegoroczna edycja Otwartych Ogrodów Artystów Dąbrowy będzie nieco skromniejsza niż ubiegłoroczna. Na trasie spaceru znalazło się sześć punktów i nie ma wśród nich domu Grześkiewiczów. Ja będę zachęcać do zajrzenia szczególnie na Żywiczną 3, do Marianny Dudek, która znów zaprosiła znakomitych gości i właśnie tam zobaczycie tym razem prace Doroty Grześkiewicz.

Relację z ubiegłego roku znajdziecie zaś w poście pt. "Gdzieś w Polsce... we wrześniu 2022. Otwarte Ogrody Artystów Dąbrowy i nowe murale w Grodzisku Maz. (oraz nieco poleceń, które rozjaśnią krótkie jesienne dni)".

Otwock (i cała "linia otwocka")

16 czerwca 2023 r. rozpocznie się dziesiąta, jubileuszowa odsłona Festiwalu Świdermajer - Festiwalu na linii poświęconego drewnianej architekturze przy tzw. "linii otwockiej", czyli linii kolejowej łączącej Wawer z Otwockiem. Program jest bardzo bogaty i obejmuje m.in. wernisaże, wystawy plenerowe, warsztaty, prelekcje, koncerty, czy spacery historyczne - szczegóły dostępne są na festiwalowej stronie internetowej. Impreza zakończy się 25 czerwca 2023 r.

Wrocław

W dniach 23-27 czerwca 2023 r. warto wpaść do Wrocławia na 21. Przegląd Sztuki Survival. Tegoroczna odsłona nosi tytuł "Erzac". Festiwal odbywa się w nietypowych lokalizacjach. Rok temu był to dawny szpital Betania, w tym - dawna Zajezdnia Popowice.

Grunwald

Dni Grunwaldu 2023 odbędą się w dniach 12-16 lipca 2023 r. Kulminacyjnym punktem będzie jubileuszowa XXV Inscenizacja Bitwy pod Grunwaldem (15 lipca 2023 r. o godz. 15:00). To jedno z największych wydarzeń prezentujących kulturę średniowiecza w Europie. W inscenizacji bierze udział około 1250 rekonstruktorów historycznych! Przedstawienie trwa ponad godzinę i przyciąga publiczność liczoną w tysiącach. Ja zachęcam, żeby zapoznać się z całym programem imprezy, bo w ciągu tych pięciu dni atrakcji nie brakuje.

Gdynia

A co powiecie na wystawę jachtów? W dodatku największą w naszej części Europy? Takie rzeczy tylko podczas Polboat Yachting Festival, który odbędzie się od 27 do 30 lipca 2023 r. na terenie Marina Yacht Park w Gdyni. Wśród wystawców znajdą się czołowe polskie stocznie oraz dealerzy jachtowi, brokerzy i producenci osprzętu z Polski i zagranicy. W programie są premiery jednostek, próby morskie, pokazy flyboardów, skuterów i jetboardów. Będzie też możliwość udziału w bezpłatnych rejsach jachtami żaglowymi i łodziami motorowymi.

Z DZIEĆMI

27 maja 2023 r. w Szczecinie działalność zainaugurowało Morskie Centrum Nauki im. prof. Jerzego Stelmacha. To kolejne z tak lubianych przez dzieci i dorosłych (my uwielbiamy!) centrów nauki i techniki, w tym przypadku poświęcone morzu. Na wystawie stałej prezentowane są eksperymenty i doświadczenia z zakresu m.in. fizyki, matematyki, astronomii, geografii, medycyny, techniki, ekologii, socjologii, historii i kultury. Jako przykłady służą żegluga, fale, wiatr, rybołówstwo, czy funkcjonowanie portów. Dla nas bomba, tylko do Szczecina strasznie daleko! 

I tak jak już wspomniałam powyżej, cykl Gdzieś w Polsce nie obejmuje rekomendacji dla Warszawy. Te znajdziecie w najnowszym odcinku Warszawy przyłapanej.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz