Miałam na sierpień bardzo ambitne plany kulturalne, a wyszło jak zawsze. Udało mi się odwiedzić tylko dwie wystawy, obie doskonałe i obie niestety już zakończone.
Prawdziwą petardę przygotowała galeria Lisowski. Mowa o ekspozycji pt. "Inne plaże", która połączyła zarówno twórczość, jak i wątki z życia osobistego Aliny Szapocznikow i malarki Barbary Jonscher. Wystawa była również okazją do obejrzenia rzeźby Szapocznikow przez sześć dekad uchodzącej za niezachowaną! Tytuł nawiązywał do wakacji w 1954 r., które Szapocznikow spędziła w Karwi wraz z mężem i synem oraz z Barbarą Jonscher, przyjaciółką rodziny. Rzeźbiarka miała wówczas za sobą pracę nad Pomnikiem Przyjaźni Polsko-Radzieckiej przeznaczonym do wnętrza Pałacu Kultury i Nauki. Zdjęcia z wyjazdu nad morze, szczególnie to, gdzie Barbara obejmuje Alinę ramieniem, zupełnie jak figury z pomnika, stały się osią tej wystawy. Towarzyszyły im rysunki Barbary Jonscher przedstawiające plażujące postaci oraz niewielka rzeźba pt. "Plaża" Aliny Szapocznikow. I to była największa niespodzianka, bowiem przez 60 lat uważano, że dzieło uległo zniszczeniu! Szapocznikow pokazała je na swoich wystawach jedynie czterokrotnie, potem zaś podarowała jednemu z przyjaciół. Po tylu latach praca znów została zaprezentowana publicznie. Obok twórczości Szapocznikow i Jonscher pokazano również dokonania artystów współczesnych - Katarzyny Przezwańskiej i Pawła Olszczyńskiego. Przezwańska w swojej twórczości wykorzystuje głównie materiały naturalne. Tu w niewielkich formach z... liści nie sposób było nie dojrzeć analogii do odcisków ust z tworzywa sztucznego wykonywanych przez Szapocznikow. Z kolei Olszczyński w czasie studiów na ASP, tocząc walkę z ciężką chorobą, przekopiował ołówkiem ilustracje z niewielkiego albumu poświęconego Szapocznikow (rzeźbiarka sama zmagała się z nowotworem) i zrobił to tak dokładnie, że tylko inny papier i numery stron w wysokonakładowym wydawnictwie pozwalają odróżnić egzemplarz będący wzorem od autorskiej pracy Olszczyńskiego. Wszystko to sprawiło, że wystawa była niezwykle intymna. Stawiała odwiedzającego trochę w roli podglądacza, który przez krótką chwilę mógł towarzyszyć czworgu artystom w ważnych momentach ich życia, śmiać się z nimi i łączyć w bólu w trudnych momentach. Niewiele jest ekspozycji, które tak otwarcie mówią o emocjach i które tak dosłownie przekładają osobiste doświadczenia na dokonania twórcze. To była jedna z lepszych wystaw, jakie ostatnio widziałam i wielka szkoda, że trwała tak krótko, bo przez niespełna miesiąc. Zakończyła się 10 sierpnia 2025 r.
Z kolei w Ursynowskim Centrum Kultury "Alternatywy" do wczoraj można było obejrzeć ekspozycję prac Marty Klonowskiej pt. "Szklana menażeria". Tytułowa menażeria to misternie wykonane z kawałków potłuczonego, kolorowego szkła wizerunki zwierząt, również fantastycznych (a także... buty!), które w oryginale zobaczyć można na znanych obrazach. Artystka nadała im przestrzenne formy i piękne barwy mieniące się w słońcu. Rzeźbom towarzyszyły reprodukcje dzieł, które były dla nich pierwowzorem. Bardzo chciałam zobaczyć tę wystawę w Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku, gdzie prezentowana była w przeszklonej Oranżerii. Niestety nie zdążyłam. Na Ursynowie figur było nieco mniej, podobnie jak światła ładnie podkreślającego ich przemyślane kompozycje kolorystyczne. Ale wystawę i tak warto było odwiedzić, bo zwierzaki są przepiękne, zaś artystce należy się niekwestionowany podziw za wkład pracy w ich wykonanie.
Tymczasem Wisła w Warszawie zanotowała w tym miesiącu wyjątkowo niski stan wody - zaledwie ok. 5 cm, odsłaniając przy okazji sporo ciekawych historycznych artefaktów. Niestety Warszawskie Linie Turystyczne zmuszone zostały do zawieszenia kursowania promów. Również Święto Wisły, tradycyjnie kończące sezon letni w Warszawie, odbędzie się w nieco okrojonej formie, bez pokazów jednostek pływających. Szczegóły znajdziecie w rekomendacjach poniżej.
REKOMENDACJE NA WRZESIEŃ
WYSTAWY
Wrzesień to czas cyklicznych wydarzeń poświęconych sztuce współczesnej, które odbywają się nie tylko w stołecznych galeriach i muzeach, ale również w tak nietypowych miejscach jak... elegancki wielopiętrowy hotel w centrum miasta!
Tegoroczna, czwarta już edycja Hotel Warszawa Art Fair będzie mieć miejsce w przestrzeniach Hotelu Warszawa w dniach 5-7 września 2025 r. (pierwszego dnia wstęp w ramach Press & VIP Preview odbywa się na zaproszenia, w pozostałe dwa dni ekspozycje dostępne są dla publiczności). Podobnie jak w roku ubiegłym, poszczególnym galeriom biorącym udział w wydarzeniu udostępnione zostaną dwa piętra budynku. W targach sztuki weźmie udział łącznie 26 galerii z Polski i zagranicy, niektóre po raz pierwszy. Relację z poprzedniej odsłony znajdziecie we wpisie pt. "Warszawa przyłapana... we wrześniu 2024".
Jeśli nie zdążycie zobaczyć wystaw przygotowanych w ramach Hotel Warszawa Art Fair, to dwa tygodnie później, w terminie 19-21 września 2025 r. będziecie mogli po raz piętnasty wziąć udział w Warsaw Gallery Weekend. Swoje drzwi otworzy około 50 galerii (w tym większość wystawiających się w czasie Hotel Warszawa Art Fair)! Co ciekawe, do małych galerii prywatnych przyłączyły się również duże placówki państwowe, m.in. Dom Spotkań z Historią i Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN. Również program jest bardzo ciekawy. Po pełną listę wystaw odsyłam tradycyjnie na stronę internetową. Ja wynotowałam sobie aż 9, które będę starała się zobaczyć (na szczęście wszystkie trwają znacznie dłużej niż tylko festiwalowy weekend):
- Muzeum Wolnej Białorusi - Leon Tarasewicz "Tożsamość" (do 19 października 2025 r.)
- Ciacek - Barbara Levittoux-Świderska, Domicella Bożekowska "Natura przyjaźni" (do 22 października 2025 r.)
- Lisowski - Mustafa Boğa "Widzę cię jako głównego bohatera historii, którą chciałbym kiedyś opowiedzieć" (do 30 października 2025 r.)
- BWA Warszawa - Magdalena Abakanowicz, Bartłomiej Flis "Rzeczy, które zakopaliśmy, rosną" (do 8 listopada 2025 r.)
- Dawid Radziszewski - Aleksandra Waliszewska "Zniszczona przystań" (do 8 listopada 2025 r.)
- HOS Gallery - Norbert Delman "Shimmering Rubble" (do 15 listopada 2025 r.)
- Olszewski - "Wojciech Fangor. Socmodernizm" (do 22 listopada 2025 r.)
- Common Arts Foundation - Mirosław Bałka "Arbeit" (do 27 lutego 2026 r.)
- Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN - "Głoski Aliny Szapocznikow" (do 9 marca 2026 r.)
Niemal równolegle (20-21 września 2025 r.) odbędzie się trzecie z wydarzeń, czyli VIII edycja Warsaw Off ART, której tym razem przyświeca hasło "Shifting Realities". Po rocznej przerwie wydarzenie wraca do Elektrowni Powiśle. Swój udział zapowiedziało ok. 30 artystów, m.in. Krzysztof Gliszczyński, Piotr Ambroziak, czy Jan Mioduszewski.
Od 26 września 2025 r. Muzeum Woli gościć będzie siedemnastą odsłonę festiwalu Warszawa w budowie, która w tym roku nosi tytuł "Starsze miasto" i poświęcona jest seniorom oraz problematyce starzenia się w wielkim mieście. W ramach wystawy głównej będzie można zobaczyć prace wielu uznanych artystów, m.in. Władysława Hasiora, Zbigniewa Libery, Romana Opałki, Agaty Zbylut, czy specjalnie przygotowane na tę okazje propozycje Janusza Byszewskiego i Mariusza Libla (Grupa Twożywo), Ewy Cieniak, Magdy Mosiewicz i Liliany Zeic. Ekspozycja potrwa do 29 marca 2026 r.
Z kolei Muzeum Narodowe zaprasza od 10 września 2025 r. do obejrzenia blisko trzydziestu wybranych obrazów Olgi Boznańskiej. Pokaz odbywa się w ramach ekspozycji stałej w Galerii Sztuki XIX w. i uświetnia obchody przypadających w tym roku 160-lecia urodzin artystki i 85-tej rocznicy jej śmierci. Boznańska została też wybrana przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej na jedną z patronek 2025 r. Dzieła będzie można podziwiać do 5 lipca 2026 r.
TEATR
Teatr Wielki - Opera Narodowa nowy sezon zainauguruje bardzo warszawską prapremierą - spektaklem pt. "Najlepsze miasto świata. Opera o Warszawie" luźno opartym na wątkach z książki Grzegorza Piątka o tym samym tytule, poświęconej odbudowie Warszawy. Jestem niezwykle ciekawa jak udało się przenieść reportaż na deski teatru. Mam już bilety na jeden z październikowych terminów, więc na pewno podzielę się z Wami wrażeniami.
WYDARZENIA PLENEROWE
W dniach 5-7 września 2025 r. odbędzie się doroczne Święto Wisły. W tym roku, ze względu na bardzo niski poziom wody, większość aktywności będzie mieć miejsce na lądzie. Najważniejszym będzie wydarzenie Łączymy miasto z naturą, w ramach którego nastąpi oficjalne otwarcie mostu w Porcie Czerniakowskim. Część wodna, czyli zabawy i szkolenia na wodzie oraz pokaz jednostek pływających, które na co dzień stacjonują w Porcie Czerniakowskim, przełożona została na inny termin, gdy poprawią się warunki hydrologiczne.
Obchody tegorocznych Dni Transportu Publicznego będą mieć miejsce 20 września 2024 r. na terenie Stacji Techniczno-Postojowej "Kabaty". Zaplanowano m.in. piknik rodzinny z mnóstwem atrakcji dla najmłodszych (malowanie buziek, bańki mydlane, dmuchańce, ścianka wspinaczkowa, rozmaite gry i zabawy), prezentację taboru metra, wystawę zabytkowych pojazdów, a dla głodomorów - food trucki. Do Stacji Techniczno-Postojowej "Kabaty" będzie można dojechać z Ursynowa Południowego (parking P+R Metro Stokłosy) specjalną linią obsługiwaną zabytkowymi autobusami.
***
Warszawa przyłapana to cykl postów ukazujących się ostatniego dnia każdego miesiąca, opisujących to, co aktualnie dzieje się w stolicy i zapowiadających ciekawe wydarzenia kulturalne. Nie są to wpisy stricte podróżnicze, bowiem dość szybko się dezaktualizują. Jeśli jednak planujecie wizytę w Warszawie, to w najnowszym odcinku zawsze znajdziecie moje rekomendacje ciekawych wystaw w muzeach i imprez plenerowych. Cykl ma też charakter kronikarski i pozwala po jakimś czasie spojrzeć z pewnej perspektywy na zmiany, jakie wciąż zachodzą w tym niebanalnym mieście.
