Lubię przyglądać się otaczającemu mnie światu, patrzeć jak każdego dnia się zmienia. Najlepiej tę cykliczną przemianę widać wiosną i właśnie teraz, jesienią, najbardziej zaś tam, gdzie rosną drzewa - w parkach i lasach. Zielone jeszcze na przełomie września i października liście, powoli z dnia na dzień zaczynają się przebarwiać, by w połowie miesiąca wybuchnąć całą gamą żółci, pomarańczy i czerwieni, po czym opaść tworząc malownicze dywany. Jakże inny był park w Adamowiźnie, który odwiedziłam na początku miesiąca, od tego w Konstancinie-Jeziornie, w którym zakończyłam moje październikowe wędrówki!
Wspomniany park w Adamowiźnie pod Grodziskiem Mazowieckim oraz znajdujący się w nim dworek należały do Adama Chełmońskiego, młodszego brata malarza Józefa Chełmońskiego. Od listopada 2020 r. działa tu filia Ośrodka Kultury Gminy Grodzisk Mazowiecki i obiekt udostępniony jest do zwiedzania. Adam Chełmoński był lekarzem - specjalistą chorób płuc i długoletnim ordynatorem Oddziału Internistycznego Szpitala Dzieciątka Jezus w Warszawie. W 1899 r. kupił ziemię w młyńskiej osadzie Stare, nazwaną potem od jego imienia Adamowizną. Na malowniczo położonym terenie powstał park z dworkiem na górce oraz dużym stawem zasilanym wodami rzeczki Mrowna. Na przeciwległym brzegu akwenu stoi drugi dworek, też związany z rodziną Chełmońskich. Zbudował go syn Adama, Mateusz, również lekarz, jednak ten dom pozostaje w rękach prywatnych i nie jest udostępniony publiczności. We wnętrzach posiadłości Adama Chełmońskiego obecnie są natomiast organizowane rozmaite warsztaty, koncerty oraz wystawy. Po Józefie Chełmońskim, który często gościł u brata, zachowała się oryginalna sztaluga. Park jest niewielki, ale zadbany, z dużą ilością kwiatów i uporządkowanymi alejkami. Na jego terenie ustawiono też wiklinowe rzeźby tworzące ścieżkę edukacyjną "Owady". Powstały w czerwcu 2022 r. jako prace na konkurs plecionkarski zorganizowany w ramach projektu "Tradycja na nowo pleciona". W przyszłym roku warsztaty mają być powtórzone, więc pewnie wśród drzew pojawią się nowe obiekty.
Również na przyszły rok zaplanowana jest duża, przekrojowa wystawa obrazów Józefa Chełmońskiego, przygotowana z okazji 110 rocznicy jego śmierci przez trzy Muzea Narodowe: w Warszawie, Krakowie i Poznaniu. Na ekspozycji znajdzie się ponad 100 płócien, zarówno z publicznych, jak i prywatnych kolekcji. Będę Wam jeszcze na pewno o tej wystawie przypominać, natomiast już teraz możecie ruszyć śladami malarza po Mazowszu. O miejscach z nim związanych przeczytacie w poście pt. "Mazowsze śladami Józefa Chełmońskiego".
Do Konstancina-Jeziorny zawiodła mnie z kolei nowa wystawa w prywatnym muzeum Villa La Fleur pt. "Zakopane. Wyrzeźbione. Namalowane". Zakopane od końca XIX w. przyciągało nie tylko amatorów górskich wędrówek, ale i artystów. To tu powstała słynna w dwudziestoleciu międzywojennym Szkoła Przemysłu Drzewnego. Niezwykle charakterystyczne rzeźby wykonane przez jej uczniów i absolwentów stanowią trzon tej wystawy. Towarzyszy im niemal 100 obrazów autorstwa takich malarzy jak Rafał Malczewski, Władysław Ślewiński, Leon Wyczółkowski, Stanisław Witkiewicz, Stanisław Ignacy Witkiewicz, Zofia Stryjeńska i Leon Chwistek oraz plakaty, fotografie i rzemiosło artystyczne, na czele z platerami Marcina Jarry, czy ceramiką Antoniego Kenara, na której widok prawie zemdlałam, bo to absolutne unikaty i niezbyt często są pokazywane publicznie. Szalenie podobał mi się również ołtarz Bożego Narodzenia Jana Szczepkowskiego (którego inne realizacje jeszcze do 12 listopada 2023 r. można oglądać w warszawskiej Kordegardzie), kapitalnie zestawiony z pracami artystów francuskich z tego samego okresu. Całość podzielona jest tematycznie na takie zagadnienia jak pejzaż, przyroda, ludzie, religia, czy sport. Wystawa będzie czynna do 31 marca 2024 r., więc czasu na jej odwiedzenie jest jeszcze sporo i zdecydowanie warto się na nią wybrać.
Tym razem zrezygnowałam z wizyty na stałej ekspozycji muzeum (ubiegłoroczną relację znajdziecie we wpisie pt. "Gdzieś w Polsce... w październiku 2022. Łempicka po raz drugi i grzybobranie, czyli mazowieckie weekendy ze sztuką i z naturą (plus garść zapowiedzi na rozpoczęcie sezonu zimowego)"). Chciałam bowiem więcej czasu poświęcić na spacer po Konstancinie, który jesienią lubię szczególnie. Kocham kolory parku zdrojowego o tej porze roku, kładki zagubione w szuwarach i wysmakowane wille, z secesyjną Anną na czele.
Choć tegoroczny październik nie należał do najpogodniejszych, udało mi się wygospodarować również jedną sobotę na wypad na grzyby. Tym razem w koszyku lądowały głównie koźlaki i kanie, ale prawda jest taka, że największą ozdobą lasu są muchomory!
Jesień zagościła też w najładniejszej cukierni na Mazowszu, Urszi Cakes w Żabiej Woli. Od jakiegoś czasu przyglądam się temu nowemu trendowi w gastronomii. Wiele kawiarni i restauracji ma już nie tylko bardzo dopracowane wnętrza, chętnie fotografowane i pokazywane w mediach społecznościowych, ale dekoracje wychodzą przed lokale, w dodatku zmieniając się sezonowo. To właśnie Urszi Cakes była pionierką w tym względzie. I choć trąci to odrobiną kiczu, to przyznajcie, że ulice polskich miast i wsi są dzięki takim elewacjom dużo przyjemniejsze!
REKOMENDACJE NA LISTOPAD I KOLEJNE MIESIĄCE
WYSTAWY
Przemyśl
W barokowych podziemiach kościoła pw. św. Marii Magdaleny Ojców Franciszkanów od 20 października 2023 r. prezentowane są rzeźby Adama Myjaka. Wystawa nosi tytuł "Refleksje" i jest zwieńczeniem projektu o nazwie "Sztuka Zwycięża! Polska, Ukraina, Kresy" realizowanego przez Galerię Sztuki Współczesnej w Przemyślu. Ekspozycja jest bardzo krótka i będzie dostępna jedynie do 26 listopada 2023 r.
Zamość
Od 20 października 2023 r. w Muzeum Zamojskim w Zamościu można oglądać wystawę pt. "Koloryści. Kolekcja kolorystów ze zbiorów Muzeum Okręgowego w Rzeszowie", na której zaprezentowano ponad 60 obrazów najznakomitszych przedstawicieli tego nurtu m.in. Jana Cybisa, Hanny Rudzkiej-Cybisowej, Czesława Rzepińskiego, Artura Nachta-Samborskiego, Piotra Potworowskiego, czy Jerzego Fedkowicza. To kolejna z ekspozycji przygotowanych w całej Polsce z okazji stulecia powstania Komitetu Paryskiego. Potrwa do stycznia 2024 r.
Kraków
8 listopada 2023 r. w Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha ruszy wystawa Agaty Agatowskiej pt. "Cosmic Generation". To pierwsza tak obszerna indywidualna ekspozycja tej artystki. Ja po raz pierwszy zetknęłam się z jej rzeźbami rodem z "Piątego Elementu" Luca Bessona w Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku. Agatowska chętnie sięga po inspiracje światem mody, filmu, sztuki czy popkultury, także japońskiej. Na krakowskiej ekspozycji będzie można prześledzić ewolucję w jej twórczości oraz zobaczyć zupełnie nowe prace, przygotowane specjalnie na tę wystawę, która potrwa do 4 lutego 2024 r.
Muzeum Narodowe w Krakowie w ramach cyklu 4 x nowoczesność, po świetnej ekspozycji pt. "Nowy początek. Modernizm w II Rzeczpospolitej", przygotowało kolejną poświęconą modernizmowi w polskiej sztuce, tym razem po II wojnie światowej. Nosi tytuł "Nowoczesność reglamentowana. Modernizm w PRL" i będzie czynna od 17 listopada 2023 r. do 14 kwietnia 2024 r. I o ile pierwsza z wystaw pokazywała odradzanie się Polski po zaborach w duchu nowoczesności, to druga poświęcona jest powojennym ograniczeniom procesów modernizacji wynikających po pierwsze z rozdźwięku pomiędzy modernistycznymi środkami wyrazu, a doświadczeniem wojennym, po drugie z ideologicznej presji wywieranej na sztukę (czego efektem był chociażby socrealizm), po trzecie zaś konieczność dostosowania się do realiów życia w PRL. Jestem tej ekspozycji bardzo ciekawa i mam nadzieję, że dotrę do Krakowa przed jej zakończeniem!
Kazimierz Dolny
Od 21 października 2023 r. w Muzeum Sztuki Złotniczej, Oddziale Muzeum Nadwiślańskiego w Kazimierzu Dolnym, można oglądać wystawę pt. "Niecodzienne przedmioty codziennego użytku. 200 lat platernictwa w Polsce. Z kolekcji prywatnych i zbiorów muzealnych". Ekspozycja uświetnia dwa jubileusze: sześćdziesięciolecie Muzeum Nadwiślańskiego i 200 lat platernictwa na ziemiach polskich. Zwłaszcza ta druga okazja stała się pretekstem do pokazania platerów z kolekcji muzealnych, w tym Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, Muzeum Narodowego w Warszawie oraz Muzeum Warszawy oraz ze zbiorów prywatnych, w zdecydowanej większości po raz pierwszy prezentowanych publicznie. Czasu na jej obejrzenie jest dużo, bo aż do 15 lipca 2024 r.
Radom
Do 10 lutego 2024 r. w Muzeum im. Jacka Malczewskiego czynna będzie ekspozycja pt. "Polscy monachijczycy", na której zobaczyć można 40 obrazów malarzy polskich, którzy w XIX w. kształcili się i tworzyli w Monachium, m.in. Jana Nepomucena Głowackiego, Juliusza Kossaka, Józefa Chełmońskiego, związanego z Radomiem Jacka Malczewskiego oraz Józefa Brandta, który po powrocie z Bawarii żył i tworzył w nieodległym od Radomia Orońsku (obecnie na terenie majątku działa Centrum Rzeźby Polskiej). Prezentowane płótna pochodzą z kolekcji Lwowskiej Narodowej Galerii Sztuki im. B. G. Woźnickiego.
Tychy
Tichauer Art Gallery zaprasza na kolejną prezentację sztuki fantastycznej. Tym razem w industrialnych wnętrzach zobaczyć można malarstwo, rysunki i rzeźby Wojciecha Siudmaka. Wystawa nosi tytuł "Kosmogonie". Część pokazanych prac można już było zobaczyć na ekspozycji pt. "Uniwersum" w Muzeum Sztuki Fantastycznej w Warszawie. Tyska odsłona potrwa do 3 marca 2024 r.
IMPREZY PLENEROWE
Winnica Dwórzno
Winnica Dwórzno rozpoczyna sezon wydarzeń zimowych.
Już 4 i 5 listopada 2023 r. odbędzie się Halloween 2023 w Winnicy Dwórzno. Na uczestników będzie czekał kieliszek malinowego grzańca na powitanie, ponadto w programie jest zwiedzanie winnicy z pochodniami, degustacja 5 gatunków win, konkurs na najlepszy strój na Halloween oraz ognisko z muzyką. Jeśli ktoś nie przywiezie ze sobą kiełbasek, to będzie mógł skosztować pizzy prosto w pieca z zaproszonego foodtrucka.
Z kolei na 9-10 grudnia 2023 r. zaplanowano Mikołajki 2023 w Winnicy Dwórzno. I tym razem na powitanie będzie malinowy grzaniec, następnie zwiedzanie winnicy (tym razem bez pochodni) oraz degustacja 5 gatunków wina. Dodatkowo czekać będą prawdziwie zimowe atrakcje: sauna oraz dwie balie - z gorącą wodą oraz z zimną do morsowania. Tradycyjnie będzie można skorzystać z ogniska lub z gorących posiłków z foodtrucka. I uchylę Wam rąbka tajemnicy, w tym roku zamierzam wziąć udział w tej imprezie!
Jarmarki Bożonarodzeniowe
Moda na Jarmarki Bożonarodzeniowe nie słabnie. Coraz więcej miast pragnie wpisać się w radosną atmosferę przygotowań do Świąt nie tylko stawiając choinki i ozdabiając swoje centra girlandami i iluminacjami, ale także organizując krótsze lub dłuższe kiermasze ze stoiskami z wypiekami, przede wszystkim korzennymi pierniczkami, z bombkami, rękodziełem idealnie nadającym się na prezenty oraz z kramami ze smacznymi przekąskami i grzańcem. Zazwyczaj części stricte handlowej towarzyszy wiele atrakcji zarówno dla dzieci, jaki i dojrzalszych odwiedzających. Poniżej podaję lokalizacje i terminy tegorocznych jarmarków oraz ich najważniejsze atrakcje. Większość ma własne strony internetowe oraz profile na Facebooku, gdzie można zapoznać się z ofertą.
Sulejów: III Jarmark Bożonarodzeniowy "Świąteczna opowieść u Cystersów", Opactwo Cystersów w Podklasztorzu, 9-10 grudnia 2023 r. Jarmark jest krótki, ale odbywa się w niezwykłym miejscu! Już po raz trzeci imprezę gościć będzie Hotel Podklasztorze, który zlokalizowany jest w zabudowaniach dawnego zabytkowego Opactwa Cystersów w Podklasztorzu, obecnie znajdującym się w granicach administracyjnych Sulejowa. W tym roku wydarzeniu przyświeca hasło "Świąteczna kraina magii i tradycji". Na gości czekać będą kramy z rękodziełem i artykułami świątecznymi, spotkania ze Świętym Mikołajem w bajkowej chatce, szopka z żywymi zwierzętami, wioska rycerska, spacery po opactwie z przewodnikiem, przejażdżki konne, miasteczko zimowe, występy ludowe, teatr ognia, a dla prawdziwych twardzieli nawet świąteczne morsowanie! O strefę gastronomiczna dbać będą hotelowi kucharze.
Chorzów: Śląsko Wilijo i Koncert Światła, Muzeum Górnośląski Park Etnograficzny, 17 grudnia 2023 r. Śląsko Wilijo to wydarzenie nawiązujące do dawnych obrzędów i tradycji bożonarodzeniowych. Poza samym jarmarkiem świątecznym przez teren skansenu przejdzie korowód kolędników z udziałem publiczności, zaś główną atrakcją będzie Koncert Światła łączący muzykę (tradycyjne pieśni adwentowe w nowoczesnych brzmieniach) z grą świateł, który odbędzie się w zabytkowym kościele ewangelickim z Bytomia Bobrka i w którym będzie mogło wziąć udział zaledwie sto osób! Na terenie skansenu stanie również wóz z siankiem, by każdy mógł zabrać trochę i włożyć pod wigilijny obrus w swoim domu.
Katowice: Śląski Jarmark Bożonarodzeniowy, Katowicki Rynek, 17 listopada 2023 r. - 7 stycznia 2024 r. Tu główną atrakcją jest co roku ogromny, widokowy diabelski młyn.
Poznań: Poznańskie Betlejem, Plac Wolności, 17 listopada 2023 r. - 7 stycznia 2024 r. oraz Międzynarodowe Targi Poznańskie, 18 listopada - 22 grudnia 2023 r.
Bydgoszcz: Bydgoski Jarmark Świąteczny, Stary Rynek i okoliczne ulice, 18 listopada - 22 grudnia 2023 r. Na odwiedzających czeka diabelski młyn o wysokości 33 m, drewniana wieża zakończona wiatrakiem, przypominająca tę, która co roku gości we Wrocławiu i która nie wiedzieć czemu tu nosi nazwę świątecznej piramidy oraz przepięknie ozdobiony most na Brdzie.
Gdańsk: Targ Węglowy i sąsiednie ulice, 24 listopada - 23 grudnia 2023 r. Jarmark słynie z plenerowego kalendarza adwentowego w postaci bramy adwentowej w kształcie świecznika, w której codziennie otwierają się kolejne okienka.
Wrocław: Rynek Główny, Świdnicka, Oławska, Plac Solny, 24 listopada 2023 r. - 7 stycznia 2024 r. Chyba najbardziej znany jarmark w Polsce, z malowniczym wiatrakiem oraz Krasnalem Prezentusiem, który dołącza do tych charakterystycznych dla Wrocławia figurek tylko raz w roku. Na Placu Solnym czekać będzie również trzypoziomowy bajkowy domek z wieżyczką zwieńczoną zegarem oraz tarasem widokowym pozwalającym podziwiać panoramę jarmarku.
Kraków: Rynek Główny, 24 listopada 2023 r. - 1 stycznia 2024 r. Imprezę uświetni m.in. Pochód Mikołajów z Ronda Grzegórzeckiego na Rynek Główny, oczywiście w Mikołajki, 6 grudnia 2023 r.
Warszawa: Rynek Starego Miasta, Międzymurze Piotra Biegańskiego, 24 listopada 2023 r. - 7 stycznia 2024 r. Uwielbiam malownicze lodowisko na środku Rynku Starego Miasta przypominające te ze świątecznych pocztówek UNICEF-u, otoczone miłymi dla oka drewnianymi domkami z gastronomią i grzańcem.
Oczywiście jarmarków w całej Polsce będzie dużo więcej, szczególnie tych weekendowych organizowanych bliżej samych Świąt.
I przypominam jeszcze, że Warszawa gości w cyklu Gdzieś w Polsce bardzo okazjonalnie, zaś pozostałe rekomendacje ciekawych wydarzeń w stolicy znajdziecie jutro w najnowszym odcinku Warszawy przyłapanej.
(foto: iza, jerz & andy)
***
Gdzieś w Polsce to cykl postów, w których znajdziecie migawki z moich krótszych i dłuższych eskapad po naszym kraju. Jest w nich wszystko to, co nie trafia później do wpisów przewodnikowych, bo albo zbyt szybko się dezaktualizuje jak wystawy czasowe w muzeach, albo na blogu już było, albo nie jest wystarczającym materiałem na oddzielny post, a zasługuje na pokazanie jak rozmaite zabytki znalezione gdzieś w drodze - kościoły, kapliczki, miejskie rzeźby, mozaiki, murale, czy inne detale architektoniczne. Gdzieś w Polsce nie uwzględnia też wydarzeń w Warszawie, o których piszę w bliźniaczym cyklu o nazwie Warszawa przyłapana. Kolejne relacje z Polski ukazują się co do zasady przedostatniego dnia miesiąca, ale nie z taką regularnością jak wspomniana Warszawa przyłapana. Zawsze jednak na końcu znajdziecie zapowiedzi wartych uwagi nadchodzących wydarzeń - wystaw, imprez plenerowych, czy atrakcji dla dzieci, bo to właśnie one w dużej mierze wyznaczają mi kolejne kierunki.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz